امروزه به این دلیل که بیشتر افراد درگیر فضای مجازی یا کلا تکنولوژی‌های جدید هستن، این فضاها و همچنین استفاده نکردن از ذهن باعث میشه که حافظه کم کم رو به زوال بره. این مورد بیشتر در کودکان دیده میشه؛ چون رنج سنی که بیشتر از تکنولوژی استفاده میکنن توی این دوره قرار داره. اینکه کودکان یا حتی بزرگسالان به عدم تمرکز گرفتارن، فقط به این موضوع بستگی نداره. تغذیه نادرست و انجام ندادن بعضی از کارها هم باعث میشه که حافظه، تراوت و تازگی خودش رو از دست بده. راه‌های زیادی برای تقویت حافظه وجود داره که لازمه یاد بگیرین.
روش‌های تقویت حافظه
تقویت حافظه برای درس خواندن
معمولا بیشتر دانشجوها و دانش آموزان با این مشکل مواجه میشن که هرچقدر درس میخونن توی ذهنشون نمیره و همچین حسی دارند. ولی بعضی از افراد هم هستن که به راحتی، یک مطلب رو درک میکنن و به ذهنشون میسپارن. اغلب این افراد در کمترین زمان ممکن می‌تونن مقدار زیادی مطالعه داشته باشن که کیفیت بالایی هم داره، اما افرادی که فکر میکنن چیزی توی ذهنشون نمیمونه، هر چقدر هم که درس بخونن، مقدار کمی از اون رو به خاطر میارن. برای افزایش بهره‌وری ذهن و مغز این افراد، لازمه که بعضی از روش‌های تقویت حافظه انجام بشه.
اگر شما هم جزو این افرادی هستین که نمیتونین یک موضوع رو به راحتی وارد ذهنتون کنین، توصیه میشه که موارد زیر رو با دقت بخونین و در صورت امکان، انجام بدین.
مطالعه فعال داشته باش
یادداشت برداری کردن در حین مطالعه، هایلایت کردن، حل مجدد سوالات یا حل مثال های حل شده توسط خودت و حاشیه نویسی از مفاهیم عمیق تر شکل ها، جداول، نمودارها و متن کتاب کمک می کند تا مطالعه فعال تر باشد و ذهن بیشتر درگیر مطالب شود. زمانی که ذهن درگیر مطالب می شود قدرت حافظه بلند مدت بالاتر می رود.
خوندن مطالب با صدای بلند
بعضی از افراد فکر میکنن که این کار خیلی احمقانه است. ولی لازمه که در این بخش متذکر بشیم اهمیت این کار اونقدری زیاده که شما اگه یک مطلب رو چند دور آروم بخونین و متوجه نشین، با یکبار با صدای بلند خوندن همون مطلب، میتونین اون رو در ذهنتون ثبت کنین. یکی از روش‌های یادگیری که باعث میشه حداقل 50 درصد اون مطلبی که خوندین رو به یاد بیارین، خوندن اون با صدای بلنده. باید این موضوع رو هم در نظر بگیرین که این کار رو در یک محیط آروم که اشخاص دیگه‌ای حضور ندارن انجام بدین.
پیاده روی و قدم زدن قبل از امتحان
مطالعاتی که توسط دکتر چاک هیلمن انجام شده نشون میده که اگر دانش‌آموزان و دانشجویان، 20 دقیقه قبل از امتحان تحرک داشته باشن و قدم بزنن، باعث میشه که عملکرد مغز بهبود پیدا کرده و در نهایت بهره‌وری اون فرد در زمان امتحان افزایش پیدا کنه.
تاثیر قدم زدن قبل از امتحان
دیدن فیلم‌های مستندی در مورد درس مرتبط
دیدن فیلم برای بسیاری از افراد، سرگرم کننده است و اغلب افراد اوقات فراغت خودشون رو با این کار پر میکنن. زمانی که شما بتونین درس رو با چیزی که براتون جذابیت داره یاد بگیرین، این کار میتونه به شما کمک بزرگی در زمان یادآوری اون مطالب بکنه. اغلب این مستندها در زمان کم و به صورت فشرده تهیه میشن تا برای افرادی خسته کننده نباشن و معمولا تمامی جزئیات رو در خودشون جا میدن. یکی از روش‌های یادگیری که تاثیر فوق‌العاده‌ای روی مغز افراد داره، دیدن این نوع فیلم‌هاست.
جایزه دادن
معمولا وقتی بچه‌ها کارهای خوبی انجام میدن، پدر و مادر چیزی رو به عنوان جایزه براشون در نظر میگیرن. اگر شما هم بتونین از این ترفند برای افزایش یادگیری و تقویت ذهنتون استفاده کنین، مطمئن باشین در کوتاه‌ترین زمان ممکن میتونین تاثیراتش رو ببینین. نیاز نیست که حتما برای تموم کردن 50 صفحه از کتاب، جایزه بزرگی رو آماده کنین، یا اینکه بگین نمیتونین همچین چیزی رو برای خودتون فراهم کنین. جایزه کوچیک مثل یک آدامس یا شکلات هم میتونه تاثیر خودش رو نشون بده. این کار باعث ایجاد انگیزه برای درس خوندن میشه.
تقویت حافظه کوتاه مدت
حافظه سه مرحله داره که دومین مرحله اون، حافظه کوتاه مدته. تقویت حافظه کوتاه مدت باعث میشه چیزهایی که لازم به یادآوری کوتاه مدته رو فراموش نکنین. این سه مرحله حافظه به ثبت ورودی حسی، حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت تقسیم میشن. اگر شما هم جزو اون دسته از افرادی هستین که حتی کارهای روزمره خودشون رو فراموش میکنن، باید این موضوع رو بپذیرین که در حافظه کوتاه مدتتون اختلال ایجاد شده. برای مثال میشه گفت در یک اتاق قرار دارین و میخواین برای کاری به آشپزخونه برین، زمانی که که وارد آشپزخونه شدین، فراموش میکنین که قرار بود چه کاری رو انجام بدین.
برای اینکه حافظه کوتاه مدت خودتون رو تقویت کنین تا با این مشکلات روبرو نشین، بهتره که کارهایی رو انجام بدین.
تقویت حافظه کوتاه مدت
دور شدن از حواس پرتی
اگر قرار باشه برای آب خوردن یا کارهای دیگه به آشپزخونه برین، باید حواستون رو جمع کنین. بهتره که از کارهای دیگه یا توجه کردن به چیزهایی که در دورتون وجود داره دوری کنین.
بلند تکرار کردن
برای افزایش بهره وری حافظه کوتاه مدت، میتونین اون متنی که قراره به حافظه کوتاه مدتتون بسپارید رو بلند بلند تکرار کنین. مثلاً اگر قرار باشه یک اسم یا شماره‌ای رو به خاطر بسپارین بهتره که اون رو با صدای بلند، بازگو کنین تا از حافظه کوتاه مدتتون فرار نکنه.
خرد کردن
اگر قصد دارین که یک شماره تلفن رو به مدت چند دقیقه به حافظه بسپارین، میتونین شماره 11 رقمی رو به 3 یا 4 بخش تقسیم کنین.
تمرکز کردن
برای اینکه اون مطلبی که قراره به ذهنتون بسپارین رو به راحتی فراموش نکنین، باید روی همون لحظه تمرکز کنین. بهترین کار اینه که به چیزهایی که دیروز رخ داده و اتفاقایی که قراره فردا بیوفته، فکر نکنین. تمرکز روی همون موضوع در همون لحظه باعث تقویت حافظه کوتاه مدت میشه. زمان هایی که دقت و تمرکز تو بالاتر هست را شناسایی کن و دروسی که بیشتر حافظه تو را درگیر می کند را در آن زمان مطالعه کن.
تمرکز کردن روی درس در زمان مطالعه
تقویت حافظه بلند مدت
گفته شد که حافظه سه بخش داره که آخرین بخش و مرحله اون، حافظه بلند مدته. همون‌طوری که از اسمش مشخصه، این قسمت از حافظه وظیفه به خاطر سپردن خاطرات بلند مدت رو به عهده داره. اگر سن زیادی دارین و از اونجایی که حتی یک بخشی از خاطرات بچگی خودتون رو به یاد میارین، باید بدونین که در واقع حافظه بلند مدت خوبی دارین. معمولا خاطرات بلند مدت، به شکل طبیعی بعد از چند وقت از ذهن پاک میشن که اغلب افراد بعد از دیدن عکس یا فیلم‌های قدیمی خودشون دوباره اون خاطرات رو به یاد میارن.
بیشتر این خاطره‌ها به دلیل اینکه در روز استرس‌های زیادی رو تحمل میکنین یا به این علت که وقوع یک حادثه ناگوار را پشت سر گذاشتین از بین میرن. زمانی که شما استرس زیادی رو متحمل بشین و همیشه اعصابتون درگیر باشن، به راحتی هر چیزی رو فراموش میکنین. با داشتن یک زندگی سالم و بدون استرس یا حداقل استرس، میتونین سیستم ایمنی بدن خودتون رو تقویت کنین و در نتیجه ببینین که به راحتی خاطره‌ها رو به یاد میارین. اینکه حافظه بلند مدتتون رو بابت یک حادثه از دست بدین، اتفاقیه که معمولا برگشت ناپذیره. در این حوادث به مغز آسیب جدی وارد میشه.
برای اینکه حافظه بلند مدت رو تقویت کنین، میتونین کارهای زیر رو انجام بدین.
استراحت
اگر یک دانش آموز یا دانشجو هستین، برای افزایش بهره‌وری و اینکه مطالب درسی رو به خوبی به حافظه بسپارین میتونین از این روش استفاده کنین که بعد از چند دقیقه مطالعه، چشم‌هاتون رو ببندین و چند دقیقه استراحت کنین. این استراحت باید به شکلی باشه که فقط خودتون رو در آرامش قرار بدین و به هیچ چیز دیگه‌ای فکر نکنین. تحقیقاتی که در مورد این ترفند صورت گرفته، نشون میده که این کار باعث میشه تمامی اطلاعات، به راحتی و خیلی خوب به حافظه بلند مدت سپرده بشه.
استراحت بین درسی
سعی در پرت نشدن حواس
بعضی از افراد به صورتی مطالعه میکنن که فقط اون متن رو میخونن. خوندن یک متن باعث نمیشه که اون رو به حافظه بسپارین. اینکه بتونین تمامی حواس خودتون رو جمع کنین که فقط به اون مطلب دقت کنین، کاریه که میتونه در این روند، به شما کمک بزرگی کنه. برای این کار میتونین بیشتر به عکس‌ها یا نمودارهایی که در دفتر یا کتاب وجود دارن دقت کنین یا اینکه یک نسخه صوتی از اون کتاب رو تهیه کنین و به همراه گوش دادن، متن رو با صدای بلند هم بخونین.
آموزش دادن به دیگران
یکی از روش‌های یادگیری اینه که اون مطالبی که یاد گرفتین رو برای فرد دیگه‌ای که دوست داره آموزش ببینه و یاد بگیره، بازگو کنین. این کار باعث میشه که اون چیزی که میدونین رو در ذهنتون کنکاش کنین و بتونین به درک بهتری از اون مطالب برسین.
مرور کردن
یکی از بهترین کارهایی که باعث میشه یک مطلب رو به صورت طولانی مدت به ذهنتون بسپارین اینه که اون رو همون شب مرور کنین. معمولا توصیه میشه که همون شب به مدت 5 دقیقه، یک هفته بعد به مدت 7 دقیقه و یک ماه بعد دوباره اون مطلب رو مرور کنین. این کار باعث میشه چیزی که یاد گرفتین رو به مدت 6 ماه به حافظه بلند مدتتون بسپارین.
مرور کردن مطالب
مواد غذایی برای تقویت حافظه
نوع غذایی که در طول زندگی‌تون مصرف میکنین تاثیر مستقیمی روی حافظه داره. اگر از غذاهای نا سالم و فست فودها استفاده کنین باعث میشه که ایمنی بدنتون کاهش پیدا کنه و عملکرد حافظه هم دچار اختلال بشه. تاثیری که این غذاها دارن، معمولا بیشتر روی حافظه بلند مدته. شاید برای بعضی از افراد این سوال پیش بیاد که این تاثیر چجوریه؟ برای اینکه بهتر بدونین تاثیر غذاهای ناسالم روی مغز و عملکردش چطوریه باید بگیم که قلب مسئول خون رسانی به مغزه. این غذاهای ناسالم سرشار از چربی‌های مضر هستن.
زمانی که دور قلب چربی ببنده یا اینکه راه رگ‌های بدن از طریق این چربی‌ها مسدود بشه، خون به درستی به مغز نمیرسه و در نهایت عملکرد درست مغز کاهش پیدا میکنه. برای تقویت حافظه میتونین از مواد غذایی که در ادامه نام میبریم استفاده کنین.
- خوردن سبزیجات و انواع میوه در طول روز
- مصرف سبزیجاتی که رنگ سبز دارن باعث تقویت حافظه میشن.
- خوردن توت فرنگی و زغال اخته
- استفاده از روغن زیتون به جای کره یا روغن‌های دیگه
- مصرف به اندازه ماهی که به حد کافی امگا 3 داره.
- خوردن لوبیا قرمز در غذاهای مختلف که باعث تقویت حافظه و بهبود عملکرد اون میشه.
- مصرف نون‌های سبوس‌دار
- خوردن انواع توت که سرشار از آنتی اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان‌های موجود در توت‌ها از اکسیداتیو شدن مغز جلوگیری میکنن.
- انواع آجیل‌هایی که امگا 6 دارن.
مواد غذایی سالم برای تقویت حافظه
در نهایت
استفاده از روش‌های یادگیری مختلف برای مطالعه و همچنین مصرف مواد غذایی سالم باعث افزایش بهره‌وری مغز میشه. زمانی که بتونین از این روش‌های گوناگون برای تقویت حافظه خودتون بهره ببرین، میتونین به راحتی تاثیرش رو در حفظ کردن مطالب و خاطره‌ها در مغز ببینین.